Một khi đã xác định nhân giống chó để sinh sản, bạn cần phải có kiến thức về chó phối giống lần đầu. Điều này là rất quan trọng để có được tỷ lệ thành công cao và cũng là để có được lứa F1 chất lượng. Với 13 Năm Kinh Nghiệm Trong Ngành, kinh nghiệm với Phối Tất Cả Các Giống Chó BAO ĐẬU, Trường Huấn luyện chó Hùng Cường sẽ chia sẻ và giải đáp mọi thắc mắc của bạn xung quanh vấn đề này.
Chó giao phối 1 lần có thai không?
Chó phối 1 lần sẽ có thai trên 90% với trường hợp giao phối tự nhiên, tức là 2 bé tự giao phối với nhau mà không có tác động từ con người. Nếu có tác động từ con người thì tỉ lệ thường thấp hơn và sẽ cần phối lại thêm 2-3 lần tùy con giống.
Thông thường chó cái động dục lần đầu ở 7 tháng tuổi, tuy nhiên thời điểm này chúng phát triển chưa toàn diện nên chúng ta sẽ bỏ qua lần này.
Bản năng của loài chó
Bản năng của chó cái và chó đực là khác nhau. Trong khi con cái chỉ động dục vào mùa sinh sản (trung bình 6 tháng/lần) thì chó đực không bị động dục. Thay vào đó, chúng có khả năng giao phối quanh năm khi chúng hoàn toàn trưởng thành (sau 15 tháng tuổi).
Khi chó cái động dục, nó sẽ tiết ra một pheromone gọi là Methyl p-hydroxybenzoate có tác dụng kích thích tình dục những con chó đực thích thú với mùi hương đó. Nếu chó đực giao phối lần đầu gặp một con cái có mùi hương đó, cô nàng sẽ trở thành tâm điểm chú ý của anh ta.
Thời kỳ hành kinh ở chó cái
Chó cái bắt đầu động dục lần đầu là dấu hiệu cho thấy nó đã trưởng thành về mặt giới tính. Nhưng về bản chất, nó vẫn là một con chó con, chưa hoàn toàn trưởng thành về mặt thể chất nên động dục lần đầu không đồng nghĩa với việc chó có thể sinh sản.
Chó thường động dục trung bình sáu tháng một lần, nhưng điều này đặc biệt thay đổi trong thời gian đầu. Một số con chó có thể mất khoảng 18 đến 24 tháng để phát triển một chu kỳ đều đặn. Những con chó nhỏ có thể thường xuyên hơn - nhiều nhất là 3 đến 4 lần/năm. Các giống chó lớn như Great Danes và St. Bernard có thể chỉ động dục mỗi năm một lần.
Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt của chó cái kéo dài từ 2 - 3 tuần và thường rơi vào mùa xuân hoặc mùa hè.
Những kiểu động dục bất thường ở chó cái
- Động dục “trong im lặng”: Đối với trường hợp này, các dấu hiệu cảnh báo gần như không thể hiện rõ ra bên ngoài, nên rất khó để có thể phát hiện chó đang động dục. Tuy nhiên, bên trong cơ thể vẫn trải qua giai đoạn trứng chín và rụng.
- Động dục ngắn: Thời gian động dục trung bình là 9 ngày, nhưng ở một số con chó, chỉ từ 3 - 5 ngày. Nếu không để ý quan sát, tỷ lệ thành công khi chó phối giống lần đầu chắc chắn sẽ bị suy giảm. Nguyên nhân chủ yếu là do sự phát triển bất thường của nang trứng.
- Động dục liên tục: Hiện tượng này chủ yếu xảy ra ở những con cái bị thiếu hụt chất dinh dưỡng. Biểu hiện là động dục liên tục, không đứt đoạn và kéo dài trong thời gian rất lâu.
- Động dục kéo dài: Là khi chó cái có chu kỳ lâu hơn 3 tuần (hoặc 21 ngày) và vẫn có các dấu hiệu cũng như triệu chứng mà chúng đã biểu hiện trước đó (tức là sưng âm đạo, tiết dịch, hấp dẫn con đực…). Thông thường, trình trạng này xảy ra trong chu kỳ đầu tiên của cuộc đời chó cái và mọi thứ sẽ trở lại bình thường sau 1 - 2 chu chu kỳ.
- Động dục giả: Tức là chó có toàn bộ các biểu hiện động dục, nhưng thực tế, nó không bị rụng trứng. Cho nên, dù bạn có thực hiện phối giống đúng “thời điểm vàng” thì chó cũng không đậu thai.
- Chó động đực sau khi mang thai: Trong hầu hết các trường hợp, chó cái không động dục trong vài tháng sau khi mang thai. Nhưng do sự mất cân bằng nội tiết, một số trường hợp cá biệt sẽ bị động dục sau khi mang thai.
Thời kỳ phát dục ở chó đực
Ở chó đực, ham muốn giao phối mạnh mẽ hơn ở chó cái. Những dấu hiệu phát dục đầu tiên sẽ xuất hiện thông qua các kiểu hành vi như: đi lang thang, bồn chồn, đánh dấu nước tiểu, phấn khích, tràn đầy năng lượng hoặc thậm chí là căng thẳng.
Chó đực có khả năng sinh sản sớm nhất là sau 6 tháng tuổi. Nhưng, đó chỉ là ước tính. Một con chó đực trưởng thành về mặt tình dục phụ thuộc rất nhiều vào giống chó và tất nhiên là yếu tố di truyền!
Nguyên nhân tác động thời kỳ chó động đực và tắt dục
Một trong những chính gây nên tình trạng chó động dục bất thường là suy dinh dưỡng. Việc ăn uống thiếu chất khiến chó không nhận được đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể phát triển khỏe mạnh và toàn diện. Vì vậy, điều cần thiết là phải cho cho ăn đủ 2 bữa/ngày, đủ chất dinh dưỡng gồm: protein, chất béo bão hòa, chất xơ, vitamin và khoáng chất. Nên nhớ rằng, việc suy dinh dưỡng còn gây nên những tác động xấu khác đến cơ thể cún như: bệnh tim, teo cơ, suy giảm tuổi thọ…
Ngoài ra, chó bị thừa cân, béo phì cũng gặp bất lợi trong thời kì động dục và sinh sản. Để cân bằng lại cân nặng của cún, bạn cần phải đánh giá lại thực đơn hàng ngày, tăng cường tập thể dục để đốt cháy calo dư thừa…
Cách để chó phối giống lần đầu diễn ra bình thường
Một khi bạn tự tin rằng chó cái và đực giống bạn đã chọn phù hợp để nhân giống và bạn có đủ nguồn lực cần thiết, đã đến lúc bắt đầu quá trình nhân giống thực sự.
Thời điểm giao phối tốt nhất cho chó cái là vào khoảng ngày thứ 11-14 trong chu kỳ của nó (từ 11 ngày sau ngày đầu tiên xuất huyết). Một con cái khỏe mạnh có thể rụng khoảng 20 trứng/kỳ, tỷ lệ phối giống thành công sẽ cao hơn, lứa đẻ sẽ nhiều hơn. Trong khi đó, những chú chó động dục bất thường chỉ rụng khoảng 10 trứng/kỳ, có thể là ít hơn và chất lượng trứng cũng không thực sự khỏe mạnh.
Chính vì vậy, ít nhất là trước 4 tuần khi thực hiện phối giống, bạn cần cung cấp cho cún một chế độ dinh dưỡng phong phú, nghỉ ngơi hợp lý để nó có sức khỏe tốt nhất.
Khi thực hiện phối giống, môi trường phải sạch sẽ, ánh sáng thích hợp, âm thanh vừa phải, không khí trong lành. Sau khi phối giống, bạn nên để chó nghỉ ngơi, yên tĩnh trong vài giờ.
Yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ phối giống thành công
Có nhiều yếu tố tác động đến tỷ lệ phối giống thành công, bao gồm: tuổi tác, sức khỏe và tính khí. Một số con đực trở nên hung dữ hơn sau khi chúng giao phối, vì vậy, chỉ đó cũng có thể là lý do để dừng lại.
Tuổi tác và sức khỏe là những yếu tố khác vì hành động giao phối đòi hỏi sức chịu đựng và nó có thể trở thành một vấn đề an toàn. Mặc dù chó cái sẽ ngừng sinh sản sau một thời gian, nhưng hầu hết chó đực nói chung có thể tiếp tục sinh sản trong nhiều năm.
Sự quyết đoán của đực giống và sự thúc đẩy của loài để đánh dấu lãnh thổ sẽ có lợi cho việc đực cái giao phối với chó cái. Đó cũng là lý do mà chó đực nên được giao phối tại nhà của nó để cảm thấy thoải mái. Chỉ chó cái mới có thể đi lại và vẫn sinh sản mà không gặp trục trặc.
Có nên cho chó sinh sản nếu không kinh doanh?
Nếu không kinh doanh, Trường Huấn luyện chó Hùng Cường khuyên bạn hạn chế cho chó mang thai và sinh sản, vì nhiều lý do:
- Tốn kém về chi phí: Đó có thể là chi phí thăm khám thú y, chi phí mổ đẻ (nếu có) và trên hết là chi phí chăm sóc những chú chó con mới đẻ.
- Mắc bệnh đường sinh dục: Chó cái có nguy cơ mắc bệnh về đường sinh dục rất cao nếu không sinh connhưng không được triệt sản. Bạn có thể lựa chọn cho chó sử dụng thuốc tránh thai, nhưng điều này chỉ tác động xấu đến sức khỏe của chó sau này.
- Rối loạn hormon giới tính: Nguyên nhân gây nên tình trạng viêm tử cung ở chó cái và viêm tinh hoàn ở chó đực.
Nhìn chung, phối giống chó lần đầu không chỉ đơn giản là để chó cái gặp chó đực và cả hai con giao phối với nhau, sau đó bạn đợi chờ 63 - 65 ngày để chào đón lứa con non đầu tiên. Trên trên thực tế, công việc này đòi hỏi phải có kiến thức và những nghiên cứu kĩ càng. Tuy nhiên, Trường Huấn luyện chó Hùng Cường với nhiều năm kinh nghiệm trong việc phối giống đa dạng các loài chó có thể giúp ích cho bạn trong công việc này.
