Trong nhiều trường hợp thực tế, khi người đứng tên sổ đỏ qua đời mà không để lại di chúc, việc sang tên sổ đỏ là vấn đề tương đối phức tạp.
Sổ đỏ là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hợp pháp được cấp cho cá nhân hoặc tổ chức, còn di chúc là văn bản thể hiện ý nguyện của người lập, nhằm định đoạt tài sản của mình sau khi qua đời.
Khi chủ sở hữu sổ đỏ qua đời không để lại di chúc, tài sản của họ sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tài sản thừa kế sẽ được phân chia cho những người thừa kế hợp pháp, thường là vợ/chồng, con cái và cha mẹ của người đã khuất.
Để chuyển nhượng sổ đỏ trong trường hợp không có di chúc, gia đình người đã khuất cần thực hiện các bước sau:
Thứ nhất, xác định danh sách thừa kế hợp pháp người thừa kế cần cung cấp các giấy tờ chứng minh mối quan hệ với người đã mất, chẳng hạn sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn,..
Thứ hai, thỏa thuận phân chia tài sản Những người thừa kế cần thống nhất về việc phân chia tài sản thông qua một văn bản thỏa thuận. Nếu không đạt được sự đồng thuận, có thể nhờ đến tòa án để giải quyết.
Thứ ba, lập thủ tục khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế tại văn phòng công chứng Người thừa kế cần đến văn phòng công chứng để khai nhận di sản thừa kế, sau đó làm hồ sơ đăng ký biến động đất đai tại văn phòng đăng ký đất đai của UBND quận/huyện.
Lưu ý, khi sang tên sổ đỏ không có di chúc, ngoài các giấy tờ chứng minh mối quan hệ thừa kế, cần chuẩn bị giấy chứng tử của người đã mất, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, và biên bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu có).
Quá trình thực hiện có thể kéo dài do cần phải có sự đồng thuận của tất cả các bên thừa kế. Chi phí thực hiện thường bao gồm phí công chứng, phí trước bạ và thuế thu nhập cá nhân (nếu có). Để tránh tranh chấp, các bên thừa kế nên thảo luận kỹ lưỡng và làm rõ mọi điều khoản trong thỏa thuận phân chia di sản.
Việc người đứng tên sổ đỏ không để lại di chúc sẽ không phải là bế tắc và hoàn toàn có thể thực hiện được nếu các bên liên quan biết cách xử lý thủ tục pháp lý theo đúng quy định. Quan trọng nhất là các bên cần giữ thái độ hòa thuận, thống nhất và thực hiện đúng theo quy trình để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho tất cả các bên thừa kế. Việc tìm đến sự tư vấn của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý cũng là một bước đi khôn ngoan trong các trường hợp phức tạp.
