Sấy thăng hoa là gì?
1. Định nghĩa và bản chất của sấy thăng hoa
Sấy thăng hoa là một phương pháp cải tiến nhằm loại bỏ độ ẩm trong nguyên liệu thực phẩm thông qua quá trình thăng hoa nước. Hiểu một cách đơn giản, sấy thăng hoa diễn ra khi nước chuyển từ trạng thái rắn (đá) trực tiếp thành hơi mà không trải qua giai đoạn dịch lỏng. Đây là một kỹ thuật tiên tiến trong ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, giúp bảo quản các sản phẩm thực phẩm một cách hiệu quả và an toàn hơn.
2. Lịch sử hình thành
Phương pháp sấy thăng hoa được phát minh vào năm 1906 bởi các nhà khoa học Arsène d'Arsonval và Frederic Bordas. Qua nhiều thập kỷ, công nghệ này đã phát triển và trở thành một phần quan trọng trong việc bảo quản thực phẩm. Đặc biệt, nó được ưa chuộng trong ngành công nghiệp thực phẩm nhờ vào khả năng duy trì chất lượng sản phẩm tốt hơn so với các phương pháp sấy khác.
Nguyên lý hoạt động của sấy thăng hoa
1. Sự chuyển đổi nước trong môi trường chân không
Quá trình sấy thăng hoa diễn ra qua hai giai đoạn chính:
Giai đoạn 1: Làm lạnh đông
Trong giai đoạn này, nguyên liệu thực phẩm sẽ được làm đông lạnh ở nhiệt độ rất thấp, thường từ -30°C đến -50°C. Việc này có thể thực hiện bằng các phương pháp sau:
- Tự đông lạnh: Nguyên liệu sẽ nằm trong buồng sấy thăng hoa và được hút chân không, nhiệt độ giảm dần.
- Hệ thống lạnh bên ngoài: Sử dụng thiết bị làm lạnh bên ngoài để làm đông nguyên liệu trước khi đưa vào buồng sấy.
Mục tiêu của giai đoạn này là hình thành các tinh thể nước đá nhỏ, giúp bảo tồn cấu trúc tế bào của thực phẩm và tăng cường hiệu quả thăng hoa sau này.
Giai đoạn 2: Thăng hoa
Sau khi làm đông, nguyên liệu sẽ được gia nhiệt nhẹ nhàng trong môi trường chân không. Nước đá sẽ chuyển trực tiếp từ thể rắn sang hơi, bằng cách:
- Giữ áp suất dưới 4,58mmHg (610,5Pa), giúp nước thăng hoa mà không bị nóng chảy.
- Ghi chú rằng, khi cất hơi nước, các tinh thể băng sẽ thoát ra ngoài thông qua các kênh được tạo ra trong quá trình làm đông.
2. Quá trình di chuyển hơi nước
Phần nhiệt lượng cần thiết cho quá trình thăng hoa được cung cấp từ các nguồn như dẫn nhiệt từ một bề mặt nóng hoặc vi sóng. Hơi nước di chuyển ra ngoài qua những kênh được hình thành mà không phá vỡ cấu trúc của thực phẩm.
Ưu điểm của phương pháp sấy thăng hoa
Sấy thăng hoa có nhiều ưu điểm nổi bật khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành công nghiệp thực phẩm hiện nay:
- Giữ lại hàm lượng dinh dưỡng: Sản phẩm sau khi sấy vẫn giữ nguyên vitamin, protein, và các chất dinh dưỡng khác, giúp người tiêu dùng hấp thụ được tối đa các giá trị dinh dưỡng.
- Độ xốp và mềm: Sản phẩm sau khi sấy thăng hoa có độ xốp, dễ dàng phục hồi trạng thái ban đầu khi ngâm trong nước.
- Bảo quản lâu dài: Có thể bảo quản sản phẩm sấy thăng hoa trong điều kiện tối ưu (như túi chân không) mà không bị hư hỏng.
- Chi phí thấp: Giảm thiểu chi phí bảo quản nhờ vào khả năng giữ được chất lượng thực phẩm lâu dài.
- Đa dạng nguyên liệu: Phương pháp này có thể áp dụng cho nhiều loại nguyên liệu khác nhau từ thực phẩm tươi sống đến các sản phẩm chế biến.
Quy trình sử dụng máy sấy thăng hoa
Để đạt được hiệu quả cao trong quá trình sấy thăng hoa, quy trình phải tuân thủ những bước nhất định. Dưới đây là các bước chính:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Rửa sạch và chế biến thực phẩm theo yêu cầu.
- Cấp đông nhanh: Đưa nguyên liệu vào buồng sấy thăng hoa ở nhiệt độ từ -30°C đến -50°C để làm lạnh đông.
- Hút chân không: Đưa nguyên liệu đã đông vào một buồng chân không, nơi mà nước đá sẽ thăng hoa mà không qua trạng thái lỏng.
- Làm khô thứ cấp: Điều chỉnh nhiệt độ tăng dần để loại bỏ ẩm còn lại. Độ ẩm còn lại trong nguyên liệu thường chỉ khoảng 1-4%.
- Đóng gói sản phẩm: Hoàn thiện sản phẩm cuối cùng bằng cách đóng gói chân không, ngăn chặn sự xâm nhập của ẩm và oxy.
Ứng dụng của máy sấy thăng hoa
Máy sấy thăng hoa có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau với tính đa dạng cao:
- Thực phẩm: Có thể sử dụng cho trái cây như dứa, xoài, và rau củ quả như nấm, cà rốt, cùng với hải sản như tôm, cá.
- Dược phẩm: Sấy thăng hoa được ứng dụng trong việc bảo quản các mẫu mô, huyết tương, và các sản phẩm sinh học khác.
- Nguyên liệu chế biến: Các sản phẩm như bột chuối, bột dâu, tinh dầu, và nhiều loại thuốc có thể được sấy thăng hoa để bảo quản.
Kết luận
Sấy thăng hoa là một công nghệ tiên tiến có khả năng bảo quản thực phẩm, giữ nguyên giá trị dinh dưỡng và cải thiện chất lượng sản phẩm. Với quy trình hoạt động rõ ràng và nhiều ứng dụng phong phú, công nghệ này ngày càng được ưa chuộng trong ngành công nghiệp thực phẩm và dược phẩm.
Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp hiệu quả trong việc bảo quản thực phẩm hay cần tư vấn về thiết bị và quy trình sấy thăng hoa, hãy liên hệ với chúng tôi tại
Công ty Cổ phần Nguyễn Hoàng Century - NHC Group để được hỗ trợ tận tình và chuyên nghiệp!
---
CÔNG TY CỔ PHẦN NGUYỄN HOÀNG CENTURY - NHC GROUP
- Địa chỉ: B42 Đường số 2, KDC Kim Sơn, P. Tân Phong, Quận 7, TP.HCM.
- Điện thoại: 028 7300 2006
- Phòng dự án: 0283 7734 279 | 0913 733 557
- Email: info@nhc-group.vn
Chúng tôi hy vọng sẽ có cơ hội trở thành đối tác đồng hành cùng bạn trong hành trình bảo quản và nâng cao chất lượng sản phẩm!
